دکتر اکبر کوشانفر در گفت وگو با خبرنگار ایسنا منطقه دانشگاه علوم پزشكی تهران، با اشاره به اینكه حدود ۳ درصد کودکان جهان به تنبلی چشم یا آمبلیوپی مبتلا هستند، گفت: آمبلیوپی عارضه ای است که در آن چشم با رشد سایر ارگان های بدن کامل نمی شود و کودک نمی تواند با سرعت و دقت ببیند.
وی در ادامه افزود: معمولاً تنبلی چشم در زمان نوزادی و شیرخوارگی بروز می کند، حالت چشم کودک عوض شده و برای دیدن کودک مجبور است چند بار تمرکز کند این عارضه اکثراً در یک چشم اما در مواردی مشاهده شده که هر دو چشم نیز مبتلا شده اند.
این متخصص اطفال با بیان اینكه علائم تنبلی چشم در دوران نوزادی و شیرخواری بروز می کند و عموماً تشخیص آن آسان نیست، گفت: چون کودک در سن پایین نمی تواند با پزشک معالج و حتی والدین خود همکاری کند، ممکن است آمبلیوپی با عارضه ی دوبینی یا تمرکز نکردن روی یک سوژه بروز کند. از این رو لازم است که هرگاه والدین متوجه شدند که کودکشان نمی تواند مستقیم به صورت آنها نگاه کند بلافاصله به پزشک مراجعه و نسبت به تشخیص و درمان آن اقدام کنند.
وی با تاكید بر اینكه برای آغاز درمان باید والدین با چشم پزشک یا بینایی سنج کودکان مشورت كنند، گفت: آمبلیوپی در صورتی که زود تشخیص داده نشود ممکن است عوارض بسیار پیچیده ای ایجاد كند ولی در صورت تشخیص زودهنگام می توان با استفاده از راهکارهای درمانی مانع از کم شدن بینایی شد اما اگر کودک به حال خود رها شود و تحت درمان قرار نگیرد چشم او دچار مشکلات بعدی بینایی می شود.
این عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشكی شهید بهشتی یادآور شد: علت آمبلیوپی قرار نگرفتن چشم ها در جایی درست و به وجود آمدن دوبینی به عنوان اصلی ترین عامل ظهور تنبلی چشم است. در این عارضه چون مغز به طور خودکار تصاویر دریافت شده از چشم را که دچار دوبینی است حذف می کند و به تدریج چشم قابلیت خود را از دیدن سریع تصاویر از دست می دهد و تنبلی چشم بروز می کند.
وی گفت: در بعضی موارد عیوب انکساری در یک یا دو چشم به علت دوبینی و نزدیک بینی یا عارضه ی آستیگماتیسم ممکن است به تنبلی چشم منجر شود، در مواقعی که تنبلی چشم به علت عیوب انکساری است پزشک می تواند با تشخیص نمره ی عینک برای کودک عینک تجویز کند و با استفاده از آن به تدریج تنبلی چشم بهبود می یابد.
دكتر كوشانفر خاطرنشان كرد: در بعضی مواقع که تنبلی چشم مربوط به یک چشم است والدین باید چشم سالم کودک را ببندند و او را وادار کنند تا از چشم تنبل خود کار بکشد تا آمبلیوپی برطرف شود، این کار ممکن است چندین هفته طول بکشد و چشم کودک باید به مدت چند ساعت یا حتی تمام روز بسته بماند، هر چند ممكن است کودک حاضر به همکاری نباشد در این گونه موارد می توان از لنز جدیدی كه برای این منظور طراحی شده است استفاده كرد. این لنز مانع رسیدن نور به عدسی چشم می شود و به این طریق کودک عملاً دید خود را تا زمانی که این لنز در چشم اوست را از دست می دهد تا تنبلی چشم بهبودی یابد ولی این نوع لنزها گران وعموماً برای کودکانی که تنبلی چشم حاد دارند تجویز می شود.
وی گفت: در بعضی موارد پزشکان متخصص چشم به جای استفاده از بستن چشم با لنز از قطره ی آتروپین که گشاد کننده ی مردمک چشم است استفاده می کنند که تاثیر این قطره ساعت ها در چشم می ماند و عملاً دید چشم سالم مختل و کودک مجبور به استفاده از چشم تنبل و تقویت چشم بیمار می شود.
وی با اشاره به نتایج تحقیقات انجام شده اظهار داشت: نتایج این تحقیق نشان داد کودکانی که با قطره ی آتروپین تحت درمان تنبلی چشم قرار گرفته بودند زودتر از بقیه بهبود یافته اند و در نتیجه انجمن چشم پزشکی آمریکا توصیه کرده است که چشم پزشکان بهتر است به جای لنزهای مخصوص یا بستن چشم کودکان از قطره ی آتروپین استفاده کنند، البته قطره ی آتروپین در بعضی موارد عوارض جانبی چون حساسیت به نور و پلک زدن مفرط ممکن است بر اثر استفاده ی درازمدت از آتروپین بروز کند.
دكتر كوشانفر با تاكید بر اینكه تشخیص زودهنگام تنبلی چشم بسیار حیاتی است و درمان آن در کودکان آسان تر، سریع تر و کم هزینه تر است، گفت: والدین باید به یاد داشته باشند که درمان تنبلی چشم به خودی خود امکان پذیر نیست و به تشخیص و درمان های پزشکی نیاز دارد و اگر تشخیص و درمان نشود در بعضی مواقع منجر به عوارض جبران ناپذیر می شود. کودکان دچار تنبلی چشم در دوران مدرسه افت تحصیلی شدیدی خواهند داشت.
|